Maska

Stanisław Lem był pisarzem tworzącym kolejne fabuły nieprzerwanie, często były one od siebie kompletnie różne. Te, w których wątki splatały się, tworzyły większe cykle, jak np. „Dzienniki gwiazdowe”, „Opowieści o pilocie Pirxie”, „Cyberiadę”. Resztę, która została, trzeba było uporządkować i, mimo dużego urozmaicenia tematów, wydać. Różnorodność zawartych tu opowieści jest ogromna: od żartobliwej groteski „Inwazji z Aldebarana” po mroczny koszmar „Ciemności i pleśni” czy wielowarstwową filozoficzną parabolę „Maski”. Mamy tutaj historię komputera zawiadującego kosmicznym statkiem, który postanawia porwać kosmonautę podróżującego w rakiecie i zachować go tylko dla siebie albo opowieść o elektromózgu, który stwarza w sobie wiele kosmosów, dla których może być Bogiem. Mimo iż wydawnictwo zawiera utwory, których powstanie dzielą lata, mimo iż nie mają wspólnego bohatera ani wspólnych wątków, widoczna jest więź, która je łączy. Okazuje się, że utwory, które nie wchodzą w skład wybitnych, najbardziej znanych cyklów Lema, również były finezyjne i bardzo wciągające. Stworzyły tutaj zestawienie bardzo ciekawe, nadal odpowiadały przecież na podstawowe pytania, które przez całe życie zadawał sobie sam autor.

Z posłowia Jerzego Jarzębskiego.